Elder’in 14. Dal Toplantısı’nın açılışında konuşan Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Kovid-19 salgını sürecinde elektrik dağıtım bölümünün büyük bir imtihan verdiğini belirterek, “Birçok dal durma noktasına gelirken dağıtım dalımız 7/24 daima alandaydı. Bu devirde ertelenen yatırımlarımız olmadı” dedi.
Enerji kesiminde değişimi tetikleyen dinamiklerin değiştiğini söyleyen Elder İdare Heyeti Lideri Kıvanç Zaimler de “Yepyeni bir üretim, tüketim ve hayat modeline geçmek zorundayız. Dağıtım şirketleri olarak öncelikli misyonumuz, ülkemizin büyümesinin dinamosu olarak yatırım yapmak” tabirini kullandı. Zaimler, “Elder olarak kendimizi güç dönüşümünün taşıyıcısı olarak görüyoruz” diye konuştu.
Enerji kesimi, Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği’nin (Elder) 14. Bölüm Toplantısı’nda bir ortaya geldi. Ankara’da Güç Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) konferans salonunda gerçekleştirilen, tüm Elder İdare Heyeti üyeleri, Türkiye genelinde hizmet veren 21 dağıtım şirketi ve vazifeli tedarik şirketleri yöneticileri ile kamu ve özel bölüm temsilcilerinin iştirakiyle gerçekleştirilen toplantının açılış konuşmalarını; Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, TBMM Sanayi, Ticaret, Güç, Olağan Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Kurulu Lideri Ziya Altunyaldız, Güç Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Lideri Mustafa Yılmaz ve Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (Elder) İdare Heyeti Lideri Kıvanç Zaimler yaptı.
Enerji ve Doğal Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, açılış konuşmasında Kovid-19 salgını sürecinde elektrik dağıtım bölümünün büyük bir imtihan verdiğini belirterek, “Birçok bölüm durma noktasına gelirken dağıtım kesimimiz 7/24 daima alandaydı. Bu periyotta ertelenen yatırımlarımız olmadı” dedi. Elektrik dağıtım bölümünün 2021 yılında yaşanan global tedarik problemlerine karşın yatırımlarını büyük oranda gerçekleştirdiğini söyleyen Bakan Dönmez, “2016-2020 yılları ortasında toplam 74,3 milyar TL’lik elektrik dağıtım yatırımı yapıldı. 2021-2025 yıllarını kapsayan dördüncü uygulama devri için bu sayısı 124 milyar TL olarak belirlendi” tabirini kullandı.
“DAĞITIM VE VAZİFELİ TEDARİK ŞİRKETLERİNİ TEBRİK EDİYORUM”
Müşteri memnuniyetine de değinen ve davet merkezleri ile ilgili sayıları paylaşan Bakan Dönmez, “2018-2021 yılları ortasında elektrik dağıtım davet merkezlerimize yaklaşık 266 milyon arama ulaştı. Bu günlük 182 binden fazla aramaya denk geliyor. 2021 yılında elektrik dağıtım şirketlerimizin davet merkezlerine ulaşılabilirlik oranı yüzde 99,5 oldu. Cevaplama oranı da yüzde 97,7’ye yükseldi. Misyonlu tedarik şirketlerimizin ulaşılabilirlik oranı da yüzde 99,8. Elektrik dağıtım ve misyonlu tedarik kesimlerimizin davet merkezi performansları milletlerarası standartların da üzerinde. Bu başarıda hissesi olan bütün çalışanlarımızı, grup önderlerini, ilgili ünite sorumlularını tebrik ediyorum” dedi.
Bu yılki bölüm toplantısının birinci başlığının iş sıhhati ve güvenliği olduğunu belirten ve bu alanda karşılanabilecek her türlü olayla ilgili en ince ayrıntısına kadar çalışma yapıldığını belirten Dönmez, bu mevzudaki amaçlarını ‘Vizyon Sıfır” olarak açıkladı.
“Bundan sonra tahminen de en fazla konuşacağımız başlıklardan biri de geleceğe hazırlık olacak. Yeni dağıtım şebekesi modelleri ve teknolojileri üzerine konuşacağız” diyen Bakan Dönmez, önümüzdeki yılların en kıymetli bahis başlıklarından birinin elektrikli arabalar olacağına işaret ederek 2030 yılına kadar elektrikli araç soket ve şebeke altyapısı için 1 milyar dolarlık yatırım yapılacağını söyledi. Dağıtık güç üretiminin bilhassa ana şebekeye binen yükün azaltılması açısından değerli olduğunu kaydeden Dönmez, 2030 yılına kadar dağıtık üretim ve yenilenebilir güç teknolojileri için 2 milyar dolarlık şebeke yatırımı yapılacağını bildirdi.
“OYUNU EN GÜZEL OYNAYANLARDAN OLMAYA KARARLIYIZ”
Türkiye’nin bir “enerji hub’ı” olması için global rekabetçilik arenasında kolaylaştırıcı, öngörülebilir, stratejik ve sürdürülebilir aksiyonları hayata geçirdiklerini söyleyen TBMM Sanayi, Ticaret, Güç, Olağan Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Kurulu Lideri Ziya Altunyaldız ise “Bu kuvvetli süreç aslında şimdiye kadarki oyunun baştan yazılmasını gerektiriyor. Biz Türkiye olarak, büyük güç ailesi olarak bu yeni oyunun kurallarını yazanlardan, oyunu en güzel oynayanlardan olmaya kararlıyız” sözünü kullandı.
“TARİHTE BİRİNCİ SEFER TOPYEKÛN BİR GÜÇ KRİZİYLE KARŞI KARŞIYAYIZ”
EPDK Lideri Mustafa Yılmaz da, elektrik dağıtım işinin hayati derecede kıymetli olduğunu belirterek, “Özellikle pandemi devrinde daha yeterli kavradığımız bu hayati işin; kesintisiz ve kaliteli olarak sürdürülmesi başta dağıtım şirketlerimiz olmak üzere hepimizin sorumluluğunda olduğunu gördük. Tarihte birinci kere topyekûn bir güç kriziyle karşı karşıya olduğumuz değerlendirmelerini sizler de takip ediyorsunuz. Tabir-i caizse: “şaha kalkan” global petrol, doğal gaz ve kömür fiyatları net güç ithalatçısı olan ülkemizi de derinden etkiledi. Bu süreçte devletimiz, fiyat artışlarının tüketicilere mümkün olduğunca yansıtılmaması için yapılabilecek her şeyi yaptı. Bu sayede güç fiyatlarındaki büyük artışlar, elektrik faturalarına minimum seviyede yansıtılabildi” dedi.
“YEPYENİ BİR ÜRETİM, TÜKETİM VE ÖMÜR MODELİNE GEÇMEK ZORUNDAYIZ”
Elder İdare Şurası Lideri Kıvanç Zaimler de açılışta yaptığı konuşmada hayatın doğal akışında kullanılan tüm güç cinsleri içinde elektriğin çok özel bir yere sahip olduğuna işaret ederken, “Öncelikle elektriğin bizlere ulaşmasında çok büyük emeği olan, fedakârca çalışan 100 bini aşkın arkadaşıma huzurlarınızda teşekkür etmek istiyorum” diyerek kelamlarına başladı.
Elder olarak sosyolojik temelli bir araştırma yaptırdıklarını ve güç kesimindeki değişimi tetikleyen dinamikleri incelediklerini söyleyen Zaimler, “Bu araştırmada gördük ki; bir çağ değişimi sinyali veriliyor. Alışageldiğimiz ekonomik modellerle, tedarik ve üretim sistemleriyle, dahası hayat biçimleriyle yeniçağa ayak uydurma talihimiz azaldı. Tıpkı durum toplumun dinamosu olan güç dalı için de geçerli. Bu olguyu tetikleyen üç temel dinamikten bahsedebiliriz. Birincisi kaynak sorunu. Sanayi ihtilaliyle tüm dünya daha fazla üretmeye ve büyümeye odaklanırken, kaynakların sonsuz olduğunu düşündük. Artık anlıyoruz ki, sonsuz değiller. İşte bu yüzden yesyeni bir üretim, tüketim ve hayat modeline geçmek zorundayız. İkinci temel dinamik artan etkileşim. Bugün rastgele bir açıklamanın gerisine saniyeler sonra toplumsal medyada binlerce farklı görüş belirten bildiriler gelebiliyor. Artık bunu yok saymak mümkün değil. Üçüncü olarak da yatırımlarımızı tetikleyen bir öbür dinamik var. O da süratli kentleşme ve kişiselleşme ile nüfus hareketlerindeki ve demografideki değişim. Artık aile yapısı çekirdek aileye dönmüş; ortalama hane ferdi 3.7’ye düşmüş durumda. Toplumun yüzde 11’i yalnız yaşıyor. Bir kentin nüfusu yılda yalnızca yüzde 1 büyürken bile, elektrik dağıtım şebekesinin büyümesi yüzde 2-3’leri bulabiliyor. O kentte yeni gelişen yerleşim bölgelerine de elektriği taşımak gerekiyor. Dağıtım şirketleri olarak öncelikli vazifemiz, ülkemizin büyümesinin dinamosu olarak yatırım yapmak. Dağıtım bölümü ve Elder olarak kendimizi güç dönüşümünün taşıyıcısı olarak görüyoruz” dedi” değerlendirmesinde bulundu.
“YATIRIMLAR KENTLERİN GEREKSİNİMLERİNE NAZARAN BELİRLENİYOR”
Özelleştirme sürecinin tamamlandığı 2013 yılında elektrik abonesi sayısının 36,4 milyon olduğunu kaydeden Zaimler, 9 senede 11 milyon yeni abone eklenerek bu sayının 47,3 milyona ulaştığını belirtti. Yatırımların büyük bir oranın yeni irtibat olarak isimlendirilen alanlarda gerçekleştirildiğini söyleyen Elder İdare Konseyi Lideri Zaimler, “2011-2015 yılları ortasında 43 milyar TL, 2016-2020 ortasında 74 milyar TL yatırım gerçekleştirildi. 2021 yılında ise dalın toplam yatırımı 20 milyar TL oldu. 2025’e kadar da bu düzeylerde devam edecek. Bu sayılar büsbütün 21 dağıtım şirketinin kendi finansman kaynakları ile gerçekleştirdiği yatırımlar. İçinde bulunduğumuz bu beş yıllık devirde yapılacak yatırımlar, kentlerin gereksinimlerine nazaran belirlenerek EPDK tarafından onaylanmış ve uygulama süreci başlamıştır” sözünü kullandı.
Elder İdare Şurası Lideri Zaimler, dağıtım şirketlerinin elektriği tüketicilere kesintisiz, kayıpsız, kaliteli ve ekonomik halde ulaştırmadan sorumlu olduğunu belirterek, “Elektrik dağıtım şirketlerinin misyonu elektrik üzere bir kaynağı, mucizeyi, kullanıcıya ulaştırmak iken, elektriğin bu büyüsü ortadan kaybolmakta, faturalara ve arızalara indirgenmektedir. Dağıtım şirketlerinin gelirleri fiyatlardan büsbütün bağımsızdır. Dağıtım yahut vazifeli tedarik şirketleri fiyat belirleyemezler, fiyat artışı talebinde bulunamazlar. Faturalara rastgele bir bedeli keyfi bir formda yansıtamazlar, fatura kalemlerinde bir oynama yapamazlar. EPDK, 21 dağıtım şirketinin hepsine makul kalite göstergelerinde savlı maksatlar verir. Bu amaçları gerçekleştiremezlerse ceza alan şirketler, üstün performans gösterdiklerinde ise ödüllendirilirler. Bu da daima gelişmeyi sağlar. Hakikaten, özelleştirmelerin tamamlandığı 2013 yılında ortalama kayıp oranı yüzde 18,2 iken, bu sistem ile yüzde 11,9’a gerilemiştir. Bunun ülkemiz iktisadında cari açığımızı azaltıcı bir tesiri olduğu üzere, hiç dikkat çekmeyen bir yararı da, önlenen 27 milyon tonluk karbon salınımıdır” diye konuştu.
“ORTAK AKILLA DAİMA BİRLİKTE HAREKET ETMELİYİZ”
Elektrik dağıtım dalı olarak, elektrik üzere görünmez bir enerjiyi hayatın içine dâhil ederek görünür kılan ve elektriği hayatın gücüne dönüştüren bir rol üstlendiklerini lisana getiren Zaimler kelamlarını şöyle tamamladı:
“Burada misyonumuz elektriği erişilebilir kılmak, insanlarımızın hayatının ve Türkiye’nin geleceğinin dönüşümüne öncülük etmektir. Süreçlerimizi şeffaf ve hakkaniyetli bir formda ele alıyor, adeta Türkiye’nin otomatik bir saat üzere çalışmasında gereksinimi olan momentumu sağlıyoruz. Bu noktada bölümün tüm paydaşlarının üzerine düşen kimi vazifeler olduğunu da hatırlatmak istiyorum. Elektriğin istikrarı sırf kesimimizi etkilemiyor. Tüm Türkiye’nin istikrarı için kritik. Münasebetiyle sistemin herkes için hakkaniyetli halde ilerlemesi de ortak akıl ile daima birlikte hareket etmemize bağlı. Elektriğin istikrarı de, sürdürülebilirliği de, algı bağlantısının yapılacağı yer olmamalıdır. Gücümüzü algı yönetmek için değil, Türkiye’yi ileri taşımak için kullanmalıyız.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
